We gaan samen het cognitieve- en het zijnsluik in kaart brengen. Van het cognitieve luik worden de items motivatie, creativiteit en het IQ besproken.

Daarnaast wordt gekeken naar de omgeving van de hoogbegaafde; in hoeverre is het gezin, zijn de peers en de school van invloed op het cognitieve luik. Zowel het afremmen als het pushen is niet goed. Hoe beter de omgeving inspeelt op wat het hoogbegaafde kind nodig heeft, hoe beter het HB potentieel en de eigenheid zich ontwikkelen. Het voeren van een onderwijsleergesprek helpt om de hoogbegaafden aan het denken te zetten en om te zorgen van een goede leerhouding. Bij onderpresteerders kan gevraagd worden wat het cijfer is dat ze willen halen. Bij kinderen die de lat te hoog leggen, kunnen we samen realistische en haalbare Prisma doelen stellen.

Naast de invloed van de omgeving op de motivatie, IQ en het creatief denken, zijn ook de persoonlijke kenmerken van het hoogbegaafde kind van belang. Heeft het doorzettingsvermogen of is het een opgever, is het glas half vol of half leeg en neemt het initiatieven of is het afwachtend? Hoe meer van binnenuit komt hoe beter het kind zich kan ontwikkelen en het HB potentieel tot uiting kan komen en is het cognitieve luik in evenwicht. Het gesprek dat gevoerd wordt tijdens het talentgesprek en door het voeren van een reflectiegesprek kan de persoonlijke kenmerken blootleggen. Ook het geven van verrijkingsmateriaal kan signalen afgeven, die van belang zijn om te kijken hoe de leerhouding van de hoogbegaafde is. Rationeel Emotieve Therapie geeft veel inzicht over de denkwijze en de gevolgen die deze denkwijze heeft. Niet helpende gedachten worden omgezet in helpende gedachten.

Naast het cognitieve luik bestaat ook het zijnsluik. Het zijnsluik bestaat uit vier eigenschappen die van invloed kunnen zijn op het functioneren van hoogbegaafden. De eigenschappen zijn: perfectionisme, rechtvaardigheidsgevoel, hoogsensitiviteit en kritische houding. Deze vier eigenschappen zijn vaak verantwoordelijk voor het zich ‘anders’ voelen. Het ‘anders’ voelen kan op jonge leeftijd leiden tot een negatief zelfbeeld. Aan de hand van stellingen kijken we hoe het zijnsluik eruit ziet. Door hiervan de kracht te ontdekken versterkt het bewustzijnsniveau van het kind en zal dit helpen om zijn hb potentieel optimaal te benutten. Door de eigenschappen niet als valkuil te zien, maar als kracht versterkt dit de veerkracht en het zelfvertrouwen. Als je een sterk rechtvaardigheidsgevoel hebt is de valkuil dat je snel gefrustreerd bent bij onrecht. Door deze valkuil om te buigen naar iets positiefs: je kunt een leider of verbinder zijn, buig je de niet helpende gedachten (en/of gevoelens) om in helpende gedachten. Als je een perfectionist bent kan dit zorgen voor faalangst of verlamming bij fouten. De kracht kan zijn dat je oog voor detail hebt en dat je wil excelleren. De G-ketting kan ingezet worden om deze niet helpende gedachten om te zetten in de helpende gedachten.

Het is van belang om het cognitieve luik (het denken) en het zijnsluik (het voelen) in balans te hebben. Zijn deze pijlers in balans, dan kunnen ze goed functioneren. Het gaat hierbij om de leerhonger(cognitieve luik) en het ervaren vanuit het hart (het zijnsluik). Als een van deze pijlers uit evenwicht is komt het hb potentieel niet goed tot zijn recht.